Monument voor overtocht militairen WOII

Dankzij de inspanningen van Randwijker Wim Florissen, ook actief bij The Island ’44-’45, werd op zaterdag 22 oktober een monument onthuld. Onderaan de dijk, ter hoogte van de Erfstraat, staat nu een metalen Pegasus, het embleem van de militairen van de Airborne-divisie. In de nacht van 22 op 23 oktober 1944, precies 79 jaar geleden dus, staken op deze plek 138 mensen de Rijn over omdat op dat moment Randwijk ‘bevrijd gebied’ was.

Nazaten van oorlogsgetroffenen

Bij de groep zaten 120 geallieerde soldaten, die op de Veluwe waren terechtgekomen na afloop van de luchtlandingen van de Airborne-divisie bij Ede. Ook waren er 18 burgers bij de overtocht die actief waren in het verzet tegen de Duitse bezetter.
Wim Florissen heeft, samen met The Island en zijn partner Karin Wiggelman, al veel betekend voor het levend houden van de herinneringen aan de gruwelijke gebeurtenissen in en rond Randwijk tijdens en vlak na WOII. Bij de onthulling van het Pegasus-monument, dat gemaakt werd door smid Lot Pronk uit Andelst, waren veel dorpsgenoten en andere belangstellenden aanwezig. Veel van hen zijn ook nazaten van oorlogsgetroffenen, bijvoorbeeld omdat hun ouders of grootouders moesten evacueren toen het front naar de Betuwe verschoof.

Een tweede groep militairen die kort na deze succesvolle actie in bootjes de rivier wilden oversteken, werd door de Duitsers ontdekt. Slechts twee van hen overleefden de tocht.

 

4 en 5 mei 2023 Randwijk

Zelfgemaakte bloemen voor bij het monument

Van oudsher staat Randwijk uitgebreid stil bij herdenkingsmomenten van de Tweede Wereldoorlog.

4 mei Dodenherdenking Randwijk

Op 4 mei 2023 kon er, na de coronatijd, weer gezamenlijk worden herdacht wat er tijdens de oorlog gebeurde in en rond ons dorp. Met twee minuten stilte werden de doden herdacht die hier vielen. Veel mensen gebruiken die twee minuten stilte ook om oorlogsdoden te herdenken die vielen en vallen in andere gebieden en in andere tijden.
Dit keer spraken wethouder Wijnte Hol namens de gemeente Overbetuwe, en Gerard Floor namens de Hervormde Gemeente. Beiden vertelden bijzondere verhalen uit de oorlogsgeschiedenis van het dorp.
Om 19.45 begon de herdenkingsbijeenkomst met het luiden van de klok. Om 20.00 uur werd uiteraard twee minuten stilte in acht genomen, na de traditionele aankondiging daarvan op de trompet. De stilte werd afgesloten met het gezamenlijk zingen van het Nederlands volkslied, het Wilhelmus.

5 mei Bevrijdingsdag Randwijk

Bevrijdingsdag kreeg een heel ander ‘klassiek tintje’: medewerkers van The Island organiseerden een Oldtimers route, de ‘Tour de Waal’. Klassieke automobielen, motoren, brommers en militaire voertuigen kwamen aan bij De Haar, waar alle bestuurders en bijrijders een uitgebreid lunchpakket aangeboden kregen. In totaal werden 245 lunchpakketten uitgedeeld met een extra kopje soep. Dat ging er goed in, want al begon Bevrijdingsdag met stralend weer, net tijdens de lunchtijd plenste het van de regen en zaten zowel de Grote zaal als de Kleine zaal vol.
De hartelijke ontvangst in De Haar werd mogelijk gemaakt door veel enthousiaste vrijwilligers van The Island, de Jumbo, Proeftuin Randwijk en Activiteitencommissie De Haar.

Voor wie op Koningsdag ook in De Haar was nog even wat goed nieuws: dankzij de inspanningen van een heel team was ook de pin-automaat weer te gebruiken op Bevrijdingsdag.

Monument voor Randwijkse soldaat Evert Hoksbergen

Met een korte plechtigheid is op zaterdagmiddag 7 augustus bij de begraafplaats aan de Bredeweg een plaquette onthuld ter nagedachtenis aan de in de Tweede Wereldoorlog gesneuvelde Randwijkse soldaat Evert-Wilhelmus Hoksbergen.

Dat gebeurde in aanwezigheid van wethouder van Overbetuwe Wijnte Hol, familieleden, leden van het Oranjecomité Heteren en enkele belangstellenden.

Grebbeberg

Hoksbergen, geboren op 27 januari 1914, telg uit een gezin van veertien kinderen, werd op 13 mei 1940 getroffen door een granaatscherf in zijn hoofd. Dat gebeurde op de Grebbeberg. Hij  overleed aan zijn verwondingen. Hij werd op 3 juni 1940 begraven op de Grebbeberg.

Everardus Wilhelmus Hoksbergen woonde aan de Bredeweg C121 – het huidige straatnummer 37. Hij was de zoon van een groenteboer, het tiende kind en had drie broers en negen zussen. Met alleen lagere school vond hij werk in de steenfabriek in Driel. Toen hij 20 was vervulde hij zijn dienstplicht, een paar jaar later werd hij gemobiliseerd. In 1940 werd hij op de Grebbeberg gelegerd waar hij sneuvelde. Evert stierf kinderloos.

Plaquette bij begraafplaats Bredeweg

De plaquette is een initiatief van Peter Teunissen, een achterneef van Evert Hoksbergen, zelf ook militair, die zich het verhaal van zijn oud-oom zeer aantrok. Teunissen kreeg voor het plaatsen van de plaquette ondersteuning van het Oranjecomité Heteren, waar Randwijk tijdens de oorlog deel van uitmaakte.
De plaatsing bij de ingang van de begraafplaats werd gekozen omdat het vlakbij de woonplek van Hoksbergen is maar wel voldoende ruimte biedt om er veilig bij stil te staan. Het op een roetsvrijstalen poot geplaatste paneel bevat informatie over en foto’s van Hoksbergen in diensttijd.
Meer informatie over Evert Hoksbergen is te vinden op de website grebbeberg.nl.