Voor de Randwijker willen we de komende tijd bekende en minder bekende Randwijkers interviewen. We beginnen deze serie met de burgemeester van de gemeente Overbetuwe, de heer Toon van Asseldonk.

Hoe lang woont u al in Randwijk? Sinds het jaar 2000 woon ik met mijn partner Fred in Randwijk in een boerderijtje aan de Achterstraat. Daarvoor woonde ik in hartje Rotterdam. Waarom Randwijk? We wilden allebei naar het oosten van het land omdat we daar vandaan komen en buiten de stad wilden wonen, het liefst met beestjes erbij. In Randwijk woon je heerlijk landelijk en toch binnen het bereik van stedelijke voorzieningen. We hadden in het begin ganzen, schapen en zelfs koeien. Maar die koetjes werden te ingewikkeld omdat je een mestboekhouding moet bijhouden en in de winter onderdak moet regelen.

Kende u mensen toen u naar Randwijk vertrok of was het een frisse kennismaking? We kenden in Randwijk toen niemand en we kregen zelfs van mensen waarschuwingen van “zou je dat nou wel doen, Randwijk is een redelijk christelijk dorp”. Maar door dat soort motieven heb ik me eigenlijk nooit zo laten leiden. Ik ben er toch echt vanuit gegaan dat als jij je beschaafd gedraagt naar je omgeving, dan is je omgeving ook beschaafd naar jou. Wij zijn heel bewust op zondagen niet met machines aan de slag gegaan of in het zicht van de buren driftig in de tuin gaan spitten. Wij hebben gemerkt dat mensen ook respect hadden voor de manier waarop wij wensen te leven. En er zullen vast wel mensen zijn die daar moeite mee hebben. Mensen durfden dat ook wel te zeggen bijvoorbeeld toen we zijn getrouwd en dat groots gevierd hebben in Randwijk. We hebben uiteindelijk zelfs – en daar heeft volgens mij het hele dorp ook over gesproken – een echte olifant gehad voor de kinderen! Een paar van onze buren die we hadden uitgenodigd hebben ons toen laten weten dat ze niet zouden komen omdat ze vonden dat het huwelijk iets tussen man en vrouw is. Nou dat respecteer ik dan ook. Ik kan mijn manier van leven en mijn overtuigingen niet aan anderen opleggen. Maar een buurman die niet op het feest was, hielp ons wel de volgende morgen met zijn trekker om een generator uit de modder te trekken. Dus het zijn geweldige buren.

Wat is volgens u, zoals u het hebt leren kennen het karakteristiek van het dorp? Veel saamhorigheid, mensen die elkaar goed kennen. Maar ook een nuchtere afstandelijkheid. Mensen zijn er voor elkaar, maar vieren ook niet alle verjaardagen en elk feestje met elkaar. Als mijn buren iets van me nodig hebben laten ze dat weten en omgekeerd, maar het kan ook zomaar zijn dat we elkaar een half jaar niet of nauwelijks spreken. Maar ik ken nu de buren en de mensen in de straat beter dan dat ik ooit mijn naaste buren in Rotterdam gekend heb. Dat vind ik eigenlijk een hele mooie manier van samenleven en ik voel me er erg thuis.

Is er toekomst voor een plattelandsdorp als Randwijk of zijn alle voorzieningen over tien jaar verdwenen? Ja, er is zeker een toekomst voor het dorp en ik denk niet dat alle voorzieningen verdwijnen. Maar het zal nooit meer worden zoals vroeger met drie bakkers, vijf kroegen en twee winkeltjes. Ik hoop dat we de beperkte voorzieningen die we hebben overeind kunnen houden, maar dat wordt best lastig. Floor gaat dicht zoals we allemaal weten. Aan de andere kant worden mensen steeds mobieler en met internet ligt de hele wereld binnen bereik. Daarom kunnen veel voorzieningen ook niet meer overleven, zelfs hier in Elst merk je dat. Het wordt meer een woondorp.

Maar is er een bepaald minimum niveau dat nodig is om het dorp te laten overleven? Als er geen basisschool is, dan ga je er als jong gezin niet meer wonen. Dat weet ik niet hoor, we hebben ook kinderen in het dorp die niet naar school gaan in Randwijk. Dus daar moet je dan iets voor organiseren. Ik denk dat zo lang het een aantrekkelijk woonklimaat blijft, dat mensen daar willen blijven wonen. In die zin ligt Randwijk best wel goed. Een vergelijkbaar dorp in Oost-Groningen heeft een veel kleinere overlevingskans. De bevolking loopt nauwelijks terug. Het afgelopen jaar waren er 8 mensen minder als aan het begin van dat jaar.

De nieuwe wijk in 1998 zorgde voor een mooie impuls in het dorp. Is het tijd voor een nieuwe impuls om te voorkomen dat het dorp vergrijst? Ja, vanuit het dorp bezien zou dat logisch zijn. Wij bekijken het hier vanuit het gemeentehuis natuurlijk op het niveau van Overbetuwe en dan moet je er voor zorgen dat er een aantal dorpen is dat in staat is om voldoende voorzieningen te behouden. En dat zijn de grotere dorpen. Dan kies je eerder voor nieuwbouw aansluitend bij de grotere kernen zoals Elst, Heteren en Zetten, om de voorzieningen daar te kunnen behouden. Op de andere plekken moet je nadenken over vernieuwbouw en inbreiding.

Veel jonge mensen in Wageningen willen graag iets kopen. In Wageningen wordt wel gebouwd, maar dat is nogal prijzig. Is dat geen kans voor Randwijk om daarmee mensen met een goede opleiding over de Rijn heen te lokken? Ja, ja. Maar wij bekijken het natuurlijk vanuit de gemeente. Als je in de gemeente toch weer merkt dat er belangstelling is voor nieuwe woningen, waar bouw je die dan? We hebben hier natuurlijk de wijk Westeraam in Elst, dat is de grote nieuwbouwwijk die nog steeds niet volgebouwd is …

Maar mensen uit Wageningen zullen niet naar Westeraam gaan. Dat is waar. Dan zouden we inderdaad wat meer moeten kijken naar Wageningen. Maar nogmaals, ik zie het niet snel gebeuren dat er weer een nieuwbouwwijk bij Randwijk bijgebouwd gaat worden. Het is niet het beleid van de gemeente om dat te willen. Maar om nog een stuk inbreiding te doen en daar waar nog ruimte is om nieuwbouw te realiseren binnen de bestaande bouwblokken, daar zie ik nog wel mogelijkheden.

Welke kansen ziet u voor het dorp? Ook al zijn er niet zoveel faciliteiten, er is wel een heel actief verenigingsleven. Daardoor is de sociale samenhang goed. Randwijk ligt hartstikke mooi – daarom ben ik er gaan wonen. Ik zou het mooi vinden als we het dorpshuis overeind weten te houden. Het zou jammer zijn als dat niet lukt en daar willen als gemeente natuurlijk ook best een rol in spelen, maar het moet vooral vanuit het dorp zelf goed opgepakt worden. Er zijn goede sportfaciliteiten. Er zit een school en het is belangrijk om die te houden. De kerk functioneert nog steeds, zeker geen automatisme nu er zoveel kerkgebouwen worden gesloten.

Welke Randwijker kunnen we de volgende keer portretteren? Peter IJkhout, de voorzitter van de Oranjevereniging, die net 50 is geworden en zijn hele leven in Randwijk heeft gewoond en vrijwel iedereen kent!